Toen mijn vader moest gaan zitten was een van mijn angsten dat hem iets zou overkomen. Wat als hij daar wat krijgt? Is er wel zorg? Wat als die zorg niet goed is? Hebben ze binnen de muren wel het beste met hem voor? En zo kon ik nog honderden rampscenario’s bedenken. Een tijd later kwam ik op Instagram gevangeniszuster Sanne tegen. Ik twijfelde eerlijk gezegd of ik er wel meer over wilde zien (ik krijg kleine storingen bij alles wat met justitie te maken heeft), maar ik ben haar toch gaan volgen. Het stelde mij uiteindelijk juist gerust om meer inzichten te krijgen over hoe de zorg er aan toe gaat binnen de penitentiaire inrichting.

Sanne is werkzaam als justitieel verpleegkundige in de gevangenis in Zwolle. Op het moment is zij super druk, maar toch mocht ik haar een aantal vragen stellen om met jullie te delen. Dus lees gauw verder!

Waarom heb je er voor gekozen om verpleegkundige te worden in een penitentiaire inrichting?

Ik vond het gevangeniswezen altijd al interessant en ben ook met die overweging de HBO-V (opleiding tot verpleegkundige) gaan doen. Na 3 stages in de gevangenis was ik overtuigd dat dit echt mijn baan is.

Wat vind jij zo leuk aan jouw werk in de PI?

Het is afwisselend, geen dag is hetzelfde.

Wil je met ons een ervaring delen die jou heel erg bij is gebleven in jouw werk als verpleegkundige in de PI?

Mijn eerste dag keek ik mijn ogen uit. In Zwolle is een psychiatrische afdeling met gedetineerden met verschillende psychiatrische aandoeningen. Mijn eerste werkdag kreeg iemand medicatie toegediend, omdat hij een gevaar voor zichzelf was. De manier waarop dit gebeurde, vol respect, met aandacht voor de patiënt staat me tot op de dag van vandaag bij.

Wat zijn de rechten van een gedetineerde betreft gezondheidszorg?

De gedetineerde die in detentie verblijft is verzekerd door justitie. Hij/zij krijgt de zorg die evenredig is aan buiten, maar wel met de beperkingen die bij een detentie horen. Niet alle zorg is noodzakelijk. Als deze uitstelbaar is, wordt dit gedaan na detentie.

Welke mogelijkheden om zorg te bieden zijn er binnen de PI?

Binnen de reguliere gevangenis is een medische dienst aanwezig. De zorg die daar verleend wordt, kan vergeleken worden met een huisartspraktijk. Daarnaast zijn er verpleegkundigen werkzaam op de afdeling. Zij zorgen voor dagelijkse begeleiding. Er is ook een justitieel centrum voor somatische zorg in Scheveningen, dat onderdeel is van de P.I. Haaglanden. Zij kunnen low-care ziekenhuiszorg bieden. Vroeger werd dit ook het gevangenisziekenhuis genoemd.

Hoe gaat het in z’n werk als een gedetineerde gespecialiseerde zorg nodig heeft? bijv. geopereerd moet worden of als er verdere onderzoeken nodig zijn (CT-scan, hartfilmpje etc.)?

Een hartfilmpje kunnen we hier maken, maar ander soort specialistische zorg wordt hier niet geboden. Voor specialistische zorg wordt iemand verwezen naar het ziekenhuis. De gedetineerde wordt dan vervoerd middels DV&O (dienst vervoer en ondersteuning).

Is er altijd iemand in de PI aanwezig om zorg te verlenen?

Dit is in iedere gevangenis anders geregeld. Als er een PPC (Penitentiair psychiatrische centra) bij de gevangenis aanwezig is, zijn er altijd verpleegkundigen in huis. Mocht dit niet zo zijn, dan zijn er altijd artsen oproepbaar.

Hoe zit het als iemand in zijn cel onwel wordt?

Iedere gedetineerde wordt bij binnenkomst gezien door een verpleegkundige. Hier vragen we alle lichamelijke en psychische klachten uit. We maken op basis daarvan een inschatting van iemand zijn gezondheid. Er is een arts die deze intakes nakijkt binnen 24 uur. Als iemand klachten aangeeft komen we zo snel mogelijk. Bij mensen die een risico hebben op vallen door bijvoorbeeld epilepsie, hebben we verlengde bellen (een soort van kastje waarmee je een oproep doet, normaal zit deze aan de muur bevestigd). Het risico dat hier iets gebeurd is dus net zo groot als wanneer je thuis alleen slaapt.

Wat gebeurt er als iemand chronisch of ongeneeslijk ziek wordt in de PI? Moet iemand in zijn laatste levensfase dan in detentie blijven?

Dit bepaalt de rechter. Soms worden mensen vrijgelaten om thuis te sterven.

En hoe zit het als iemand een ernstige chronische ziekte heeft?

We kunnen iemand goed verzorgen in de gevangenis. Het kan dus zijn dat iemand bij ons verblijft en veel naar het ziekenhuis moet. Als de zorg hier niet geboden kan worden, gaat iemand naar het justitieel centrum voor somatische zorg.

Is er nog iets wat je tegen mijn lezers zou willen zeggen of zou willen meegeven?

We werken met passie voor onze doelgroep en doen ons uiterste best om de meest optimale zorg te bieden aan justitiabelen.

Hopelijk heb je zo een beter beeld hoe de zorg in de PI’s geregeld wordt en hoef je geen ‘wat als….’ meer te bedenken. Blijf in je cirkel van invloed! Wil je meer zien van Sanne haar werkzaamheden in de PI? Volg haar dan op haar Instagram @gevangeniszustersanne en als je op de hoogte wil blijven van nieuwe artikelen, vergeet mij dan niet te volgen @notmycrime_